Οι απλοί σπίλοι είναι συνήθως μικρές καφέ κηλίδες ή επάρματα του δέρματος που εμφανίζονται κατά τις πρώτες δεκαετίες της ζωής του ανθρώπου και είναι είτε επίπεδοι είτε επηρμένοι με στρογγυλό ή σφαιροειδές σχήμα. Οι περισσότεροι σπίλοι εμφανίζονται λόγω της έκθεσης στον ήλιο.

 Δυσπλαστικοί σπίλοι είναι συνήθως επίκτητοι μελανοκυτταρικοί σπίλοι με ανώμαλα χαρακτηριστικά που καθιστά δύσκολη τη διάκρισή τους από το μελάνωμα. Οι δυσπλαστικοί σπίλοι δεν είναι καρκίνος αλλά μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο. Όσοι έχουν δυσπλαστικούς σπίλους έμφανίζουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν μεμονωμένα ή πολλαπλά μελανώματα. Όσο  περισότεροι οι δυσπλαστικοί σπίλοι που έχει ένα άτομο, τόσο πιο υψηλός είναι ο κίνδυνος. Οι ασθενείς που εμφανίζουν 10 ή περισσότερους σπίλους, έχουν 12% μεγαλύτερη πιθανότητα να παρουσιάσουν μελάνωμα, σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.

Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει η έγκαιρη και σωστή διαγνωση και ο εντοπισμός αυτών των σπίλων μετα απο ενδελεχή κλινική εξέταση απο τον ειδικό σε συνδυασμό με το ιστορικό του ατόμου που τους φέρει. Η χαρτογράφηση και η δειγματοληπτική χειρουργική εξαίρεση και βιοψία εκείνων που φαίνονται πιο ΄υποπτοι’ στο να έχουν κακοηθη χαρακτήρα, ειναι επίσης συνήθης τακτική.

Το μελάνωμα προέρχεται από τα μελανινοκύτταρα του δέρματος, τα οποία βρίσκονται στο κατώτερο στρώμα της επιδερμίδας και παράγουν μελανίνη, τη χρωστική που προσδίδει το φυσικό χρώμα του δέρματος. Η έκθεση στον ήλιο οδηγεί σε αύξηση της παραγόμενης μελανίνης με αποτέλεσμα το μαύρισμα του δέρματος.

Το μελάνωμα σήμερα αποτελεί, όχι μόνο τον πλέον κακοήθη δερματικό όγκο αλλά και έναν από τους πλέον κακοήθεις καρκίνους γενικώς.

Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι κανόνας στην ιατρική κι αυτό ισχύει ιδιαίτερα για το μελάνωμα: Όσο πιο έγκαιρα διαγιγνώσκεται, τόσο πιθανότερη είναι η πλήρης ίαση. Θα πρέπει τακτικά να εξετάζετε το δέρμα σας και οποιαδήποτε αλλαγή σε σπίλο ή εμφάνιση καινούριου θα πρέπει να σας οδηγεί στο γιατρό σας.

Το σύστημα “ABCD” αποτελεί έναν μνημονικό κανόνα για τον εντοπισμό ύποπτων βλαβών:

• Assymetry – Ασυμμετρία: Το ένα ημιμόριο της βλάβης δεν μοιάζει με το άλλο.
• Border irregularity – Ακανόνιστα όρια: Τα όρια της βλάβης σχηματίζουν οδοντώσεις ή από τη βλάβη εκτείνονται «ψευδοπόδια» προς το περιβάλλον υγιές δέρμα.
• Color variegation – Ποικιλοχρωμία: Η βλάβη παρουσιάζει ένα μίγμα χρωμάτων και αποχρώσεων.
• Diameter – Διάμετρος: Μετρούμε τη μεγαλύτερη διάμετρο της βλάβης >6mm.

Ο ρόλος του πλαστικού χειρουργού είναι μεγάλης σημασίας, τόσο στην αφαίρεση των όγκων αυτών, όσο και στην αποκατάσταση των ελλειμμάτων που προκύπτουν. Απαραίτητη είναι η άμεση συμβουλή των ασθενών σε ειδικούς, σε περίπτωση νέων μορφωμάτων του δέρματος, ή σε διαφοροποίηση παλαιότερων μορφωμάτων, διότι η αντιμετώπιση σε πρώιμα στάδια παρέχει μεγαλύτερη πιθανότητα ίασης και αποκατάστασης.